- De laatste algemene beschouwingen van deze raad zijn heel anders dan te doen gebruikelijk. We zitten aan het einde van de derde golf in de coronapandemie en de toekomst is ongewis. We weten niet of de pandemie na de zomer weer in hevigheid toeneemt, we weten wel dat het financieel meerjarenbeeld een oplopend tekort naar ruim €15 Mio laat zien en we weten weer niet of het kabinet het tekort op jeugdzorg en WMO na 2022 gaat compenseren. Het is goed mogelijk dat er tegen de tijd dat wij de begroting moeten vaststellen nog geen nieuw kabinet is. Men maakt er in Den Haag echt een potje van en de gemeenten zitten met de gebakken peren. Normaal zijn de laatste programmabegrotingen in een raadsperiode beleidsarm. Deze keer varen we in de mist en proberen we over ons graf heen te regeren.
- De mist heb ik net uitgelegd, maar waarom over ons graf heen regeren? Om goedkeuring van de provincie op de begroting te krijgen moeten minimaal de jaren 2022 en 2025 een positief resultaat laten zien. Na verwerking van de meicirculaire heeft 2022 een licht positief resultaat. 2025 laat echter een negatief resultaat zien van €16,5 Mio. We komen er helaas niet onderuit maatregelen te nemen om dat te voorkomen. Doen we dat niet, dan doet de provincie het. Dat willen we echt niet.
- De PvdA gaat ervan uit dat het volgende kabinet tekorten in de jeugdzorg en WMO gaat compenseren. Als her kabinetsbesluit daarover voor de vaststelling van de begroting wordt genomen wil de PvdA dat dit meegenomen wordt. Een aantal bezuinigingen kan dan vervallen. Als het technisch niet mogelijk is dit op die korte termijn in de begroting te zetten, mag het ook vastgelegd worden in een extra raadsvoorstel. De meest pijnlijke bezuinigingen moeten dan ongedaan gemaakt worden. Het gaat dan wat de PvdA betreft over welzijn, sport en cultuur. Ik dien daarom de motie “Begroting up to date in”.
- Bovenop het bezuinigingspakket dat het college voorstelt moet nog ruim €3 Mio gevonden worden. Wat de PvdA betreft wordt dit bedrag gevonden door te korten op de kosten voor de gemeenteraad en door herstructurering van leningen. Het restant tekort kan, zoals eerder al door enkele collega’s bepleit, opgelost worden door een verhoging van de OZB en de toeristenbelasting. We dienen de moties …. mede in en steunen de moties …….
- Het college heeft het over een strategische heroriëntatie. De PvdA ziet in het collegevoorstel alleen bezuinigingen en belastingverhogingen terwijl de samenhang tussen de maatregelen verborgen blijft. Ik pleit ervoor om een start te maken met een echte strategische heroriëntatie. Welke gemeente willen we in de toekomst worden? Wat betekent dat voor de verschillende programmaonderdelen en wat is de samenhang? Het gaat dan behalve over visie en doelen uitdrukkelijk ook over uitvoering. Dus doen we nog steeds het goede om onze doelen te bereiken, doen we niet dingen dubbel, doen we sommige dingen wellicht te weinig of helemaal niet. Inzichten die we in dit proces gaan opdoen kunnen uiteraard leiden tot toekomstige aanpassingen op de sluitende programmabegroting die we toch echt dit jaar moeten vaststellen. Over dit onderwerp ga ik graag met mijn collega’s in debat.
- Haarlemmermeer is geen eiland. We zijn bijvoorbeeld onderdeel van allerlei samenwerkingsverbanden waaronder de AM regio, de Vervoerregio Amsterdam, de Metropool Regio Amsterdam en de Veiligheidsregio Kennemerland. Ons beleid wordt mede bepaald door die samenwerkingsverbanden. Daarnaast bepaalt het rijk voor een groot deel wat onze taken zijn. Uitvoering van de jeugdwet en participatiewet zijn enkele jaren geleden toegevoegd. Met de negatieve financiële consequenties zitten we nu opgescheept. De nieuwe Wet Inburgering en de Omgevingswet komen eraan. Terecht heeft de overgrote meerderheid van de gemeenten onlangs tijdens het VNG congres van het rijk geëist dat bij die taken ook voldoende extra geld overgemaakt moet worden. Ik roep het college op hier ook scherp op te letten. We gaan wat de PvdA betreft alleen extra taken op ons nemen als er voldoende financiële middelen tegenover staan èn als de structurele onvermijdelijke tekorten op jeugdzorg en WMO door het rijk aangevuld worden.
- We noemden het vorig jaar al en ik herhaal het nu weer: de mens mag niet het kind van de rekening zijn van overheidsbeleid. Daarom moeten alle inspanningen gericht zijn op een zo optimaal mogelijk werk- en leefklimaat voor onze ondernemers en voor al onze inwoners.
- De PvdA vraagt aandacht voor de volgende onderwerpen.
- De woningnood is hoog en neemt almaar toe. De gemeente doet al veel, zoals het verruimen van de regels voor een starterslening, het meer voorrang geven aan actieve zoekers naar een sociale huurwoning, bij grotere bouwprojecten 50% betaalbare woningen, het bouwen van tijdelijke woningen. Helaas blijken deze inspanningen nog onvoldoende in staat het tij te keren. Om speculatie op de woningmarkt een halt toe te roepen wil de PvdA een anti speculatiebeding en een zelfbewoningsplicht voor nieuwbouwwoningen in het woonbeleid vastleggen. Het college is hier volgens ons al aan het studeren. We horen graag snel wat het college gaat doen.
- Er worden nog te weinig woningen gebouwd voor onze ouderen en mensen die extra zorg nodig hebben. We willen hiervoor expliciete aandacht in de grote bouwprojecten die er aan komen. Verder wil de PvdA dat zelfrealisatie in de woningbouw nog actiever gestimuleerd en gefaciliteerd wordt.
- Dan mobiliteit. Voor de PvdA is het bevorderen van de verkeersveiligheid enorm belangrijk. Nog steeds krijgen we vanuit alle hoeken van de gemeente signalen dat er veel te hard gereden wordt. 30 km/u in de bebouwde kom is hard genoeg en relatief veilig. Het Amsterdamse college heeft deze week aangekondigd dat in de gehele bebouwde kom 30 km/u wordt ingevoerd. Ik zou zeggen: goed voorbeeld doet volgen. Op de ringdijk en smalle polderwegen is wat de PvdA betreft 60 km/u hard genoeg.
- Voor het OV is de gemeente grotendeels afhankelijk van de Vervoerregio Amsterdam. Ik verzoek de portefeuillehouder en onze vertegenwoordigers in de regioraad te pleiten voor het verder verbeteren van de bereikbaarheid van de kleine kernen.
- De PvdA heeft al vaker aandacht gevraagd voor het gebrek aan stageplaatsen voor studenten. Het is belangrijk dat zij een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt behalen. Nu de economie weer aantrekt zouden er toch veel stagemogelijkheden bij moeten komen. Daarnaast komen er weer steeds meer vacatures. Een uitgelezen kans voor onze portefeuillehouder werk en inkomen om mooie resultaten te behalen.
- De PvdA constateert dat het veel mensen financieel goed gaat in onze gemeente. Vermogenden vergaren nog meer vermogen en veel spaarpotten puilen uit. We gunnen iedereen deze welvaart van harte. We constateren ook dat de armoede toeneemt. Uit de laatste cijfers van de Voedselbank blijkt dat in 2020 28% meer mensen gebruik zijn gaan maken van hun dienstverlening. De Voedselbank schat dat slechts 15 % van de inwoners die voor voedselhulp in aanmerking komt klant is. Verder blijkt dat ruim 30% van onze inwoners die recht hebben op bijstand deze niet aanvragen. Dat betekent dat er veel meer mensen in armoede leven dan we weten. Wat de PvdA tijd voor actie. We dienen hiervoor de moties “Communicatie over hulp en steun” en “Verbeteren inkomenssteun in”.
- Tot slot de jeugdzorg. In de voorjaarsrapportage staat dat de bereidheid bij aanbieders gepeild wordt om gedurende de lopende contracten in te stemmen met het instellen van een budgetplafond. De PvdA vindt dit echt ongewenst. De risico’s op oplopende wachtlijsten en kwaliteitsverlies zijn te groot. Ik roep het college op hiervan af te zien en zal hiervoor een motie “budgetplafonds” indienen. Uiteraard moeten we er wel alles aan doen om de kosten voor jeugdzorg in de hand te houden. Onze jeugd mag tegelijkertijd niet de dupe worden.
