In Hillegom wordt de begroting 2018 als hamerstuk gezien. De meeste partijen zijn tevreden en wensen daarom geen debat te houden. Het belangrijkste beslisdocument van de gemeente wordt zomaar op de stemmingenlijst gezet, zonder te worden besproken in de raad. Dat zou hier ook kunnen. Een gedegen begroting ligt voor ons, waar weinig op aan te merken valt. Toch is het goed om de begroting te bespreken in de raad. Wij besluiten met dit document hoe wij het belastinggeld van de inwoners gaan besteden. Het gaat over veel geld, en het bepaalt wat de gemeente gaat doen in het nieuwe jaar. En door dit te agenderen voor vanavond hebben we toch weer een fijne debat avond. Nee serieus: deze avond maakt ook dat de raad zich verdiept in de begroting, en dat het college vanavond weer scherp is.
Het college is tevreden met zichzelf over de begroting. De korte tekst van het raadsvoorstel laat daar geen misverstand over bestaan. Zo schrijft het college: Het meerjarenbeeld laat nu voordelige saldi zien. Direct daarna gaat het college prat op een voorzichtige houding vanwege de onzekere toekomst. Bijvoorbeeld vanwege de komende nog onbekende bijdrage aan de omlegging van de A9, of de financiële consequenties van de samenvoeging met Haarlemmerliede. Het college beweert in de laatste zin van het raadsvoorstel dat Haarlemmermeer de financiële gezondheid van de gemeente versterkt, inclusief de beheersing van de schuldenlast van de gemeente. Het bewijs hiervoor in de begroting is niet heel dik.
In de financiële hoofdlijnen ontstaat zeker een positief beeld. Een sluitende begroting; de gemeente staat er goed voor. De lasten en baten zijn goed in evenwicht, voor 2018 en de jaren daarna. De belastingdruk voor de inwoners is zeer acceptabel (laag dus), en daar staat tegenover dat de kwaliteit van wonen in Haarlemmermeer op een hoog niveau ligt. Waar voor je geld dus, in Haarlemmermeer.
De schuldpositie blijft hoog, ook al is de prognose iets bijgesteld. Was vorig jaar het beeld dat we een maximale schuld van 800 miljoen zouden bereiken in 2021, dan is dat nu bijgesteld tot een krappe 700 miljoen. Nog altijd veel geld. Met de huidige lage rente zijn de lasten daarvan voor een gezonde gemeente te dragen, maar je moet er niet aan denken dat de rente ooit weer de hoge waardes bereikt van nog maar enkele jaren geleden. Ooit zal die schuldcurve naar beneden moeten. Het college kan ons vast nog eens uitleggen hoe onze opvolgers in de raad dit gaan meemaken. Het eigen vermogen, inclusief reserves mag niet verder verlaagd worden.
We kunnen voor 2018 met deze begroting onze beleidsdoelen goed realiseren. Zelfs het sociaal domein, dat met het beperkte budget uit de rijksuitkering moet worden gerealiseerd, kan voldoende kwaliteit bieden aan onze inwoners.
Op het sociaal domein baart het rechts-christelijke regeerakkoord ons nog wel zorgen. Voorzitter ik maak van de gelegenheid gebruik om hier op deze plaats iets over te zeggen. In het regeerakkoord staan voornemens die de lokale politiek zullen raken. Zo lezen we dat de regering 100 miljoen van de wijkzorg afneemt. De pvdA vindt dat geen goed idee. Hoe pakt dat lokaal uit? Kan de gemeente hier iets tegenover stellen. Dat vraag ik aan het college.
Voor vluchtelingen staat niks meer opgenomen in het regeerakkoord. Maar het kan zo maar zijn dat de vluchtelingen stroom weer op gang komt. Wij hopen van niet, maar het is niet ondenkbaar. En in dat geval moeten we gastvrij kunnen zijn voor mensen die echt in nood zijn. Ook gemeente Haarlemmermeer moet daarop voorbereid zijn. We hebben daar geen ruimte voor in onze begroting, of ziet het college die ruimte wel.
De regering wil de loonkosten subsidie afschaffen. Rampzalig voor de mensen aan de onderkant van onze samenleving die weer mee willen doen met betaald werk. Arbeidsparticipatie, toch al een lastige opgave, wordt in deze gemeente nog moeilijker gemaakt. Het sociale vangnet, of de trampoline om weer aan het werk te komen wordt afgebroken. Kan het college zo’n maatregel repareren?
Het lage BTW tarief wordt verhoogd. Levensmiddelen worden duurder; het zou niet de keuze van de PvdA zijn geweest. Jongeren op gezond gewicht, een belangrijk lokaal streven, is er bij gebaat dat gezond eten goedkoop en bereikbaar blijft. Niet gezonde snacks zouden best duurder mogen worden. Vindt het college dat ook en wat kan zij daar aan doen?
Heeft de PvdA verder niets te wensen? Nou, een klein wensje ligt nog voor ons.
In de afgelopen zomervakantie hebben Vluchtelingjongeren in onze gemeente deel genomen aan de Zomerschool. Zij hebben een programma gevolgd met daarin lessen Nederlandse taal, rekenen en maatschappijleer. Door deze lessen en allerlei activiteiten hebben zij de Nederlandse maatschappij beter leren kennen en zijn zij goed voorbereid voor deelname aan onze samenleving. Als onderdeel van dit programma hebben de leerlingen en hun begeleiders in het raadhuis geleerd over de democratie in Nederland en de lokale democratie in het bijzonder.
Onderdeel van deze les was het bedenken van een plan waar iedereen wat aan heeft. Het bijbehorende fictieve budget was € 5.000. Het plan dat de jongeren bedacht hebben is: Zomerschool het hele jaar door! Dan kunnen vluchteling kinderen het hele jaar door leren en sneller inburgeren in de Nederlandse samenleving.
Daarom dient de PvdA samen met D66 de motie Zomerschool in; wij vragen de raad om dit initiatief te steunen, en 5000 euro beschikbaar te stellen.
Nog even terug naar Hillegom: Als 8e spreker vanavond heb ik al meerdere bijdragen en ideeën van de andere fracties gehoord, waar het college haar voordeel mee kan doen bij de uitvoering van de begroting in het komende jaar. Dat is een winstpunt boven het behandelen van de begroting als een hamerstuk. Leve het debat.
