BEGROTING 2021-2024
05 november 2020
(Uitgesproken tekst geldt)
Voorzitter,
- Begroten en coronacrisis, dat gaat slecht samen. We bespreken in de raad vandaag de begroting terwijl we intussen de najaarsrapportage hebben ontvangen met heel andere bedragen. Deze bespreken we over 4 weken. Jaarlijks is deze opeenvolging een probleem, maar in coronatijd is het een bijzonder groot probleem. Er zijn gemeenten die bij de programmabegroting scenario’s meeleveren, gebaseerd op ramingen van het Centraal PlanBureau. Dan blijken vaak tekorten van tientallen miljoenen te gaan ontstaan. Ons college heeft ervoor gekozen pas bij de voorjaarsrapportage 2021 scenario’s te presenteren. Dat vindt mijn fractie een gemiste kans. Op dit moment is ook nog onduidelijk wat de herijking van het gemeentefonds en de decembercirculaire ons volgende maand gaan brengen. Genoeg geklaagd nu. Het is wat het is. Voor ons ligt de programmabegroting 2021-2024.
- Haarlemmermeer heeft nog steeds haar financiële zaakjes goed voor elkaar. Het meerjarenbeeld is positief, al gaan we in 2022 en 2024 licht in de min. Correctie in de najaarsrapportage wordt overigens dat het meerjarenbeeld negatief is. De financiële reserves zijn robuust, waardoor incidentele coronategenvallers na de compensaties door het rijk kunnen worden opgevangen.
- Binnen het programma Zorg en Werk lijkt er meer aan de hand dan de voorliggende begroting doet vermoeden. Dit jaar is een behoorlijke verhoging opgetreden van de kosten van jeugdzorg en WMO. Daarnaast is de verwachting dat veel inwoners door ontslag in de bijstand gaan komen. Tijdens de laatste VNG ledenvergadering is de motie ‘raden in verzet’ met 99% van de stemmen aangenomen. De VNG onderhandelt met het kabinet over een structurele verhoging van het gemeentefonds. Verder onderzoekt het kabinet in hoeverre de rijksbijdrage voor het sociaal domein verhoogd moet worden. Hierover komt pas na de aanstaande kabinetsformatie duidelijkheid. Voor de PvdA is nu al duidelijk dat de tekorten die door deze ontwikkelingen gaan ontstaan op het sociaal domein niet binnen het eigen programma opgelost kunnen worden. Het lijkt ons daarom verstandig om, nadat duidelijk geworden is wat de structurele rijksbijdragen worden en wat dàn nog de structurele tekorten zijn, te bezien hoe hiermee beleidsmatig om te gaan. Op korte termijn kan wellicht ook al ingegrepen worden. Sinds het rijk een abonnement van € 19 per maand heeft ingevoerd ontvangen steeds meer welgestelden op kosten van de gemeente huishoudelijke hulp. De PvdA dient samen met HAP de motie “Zeker zijn dat de vergoeding huishoudelijke hulp terugkeert bij de inwoners voor wie deze bedoeld is” in. Hierin wordt het college verzocht met het rijk in overleg te gaan over compensatie voor tekorten, het inkomensonafhankelijke tarief af te schaffen en de bekostiging van huishoudelijke hulp van de WMO over te hevelen naar de bijzondere bijstand. Hiervan kunnen dan alleen inwoners met een indicatie en een kleine beurs gebruik maken.
- Door de coronacrisis verliezen naar verwachting tienduizenden hun baan. Met name in de vliegtuig- en horecabranche gaan grote klappen vallen. Tegelijkertijd is er in de zorg en in het primair onderwijs een groot tekort aan personeel. De PvdA vindt dat de gemeente alles uit de kast moet halen om te stimuleren dat werknemers goed begeleid worden van werk naar werk. Soms kan dat rechtstreeks. Vaker zal daar omscholing bij nodig zijn. Als hiervoor extra financiële middelen nodig zijn, dan zijn wij daar voor. Ons de crisis uit investeren begint immers bij mensen.
- Tot slot. Het is te verwachten dat de najaarsrapportage grote correcties op de begroting laat zien. Ik stel voor dat de raad voor die behandeling minstens zoveel tijd krijgt als voor de behandeling van de begroting.
